Innovaties voor het lijnverkeer
SetraWorld Magazine

Innovaties voor het lijnverkeer

Setra clubbussen – met de ervaring van zes voertuiggeneraties.

De Setra S 125 uit 1966 heeft een belangrijke plaats in de Setra oldtimercollectie. De op de IAA 1963 geïntroduceerde lijnbus met een lage instap, brede deuren, grote zijramen en enorme passagierscapaciteit baarde opzien in het lijnverkeer.

“De lage instap met slechts één trede en de ononderbroken vlakke vloer overtuigden ons.” Hans Fuoss herinnert het zich nog als gisteren. De Setra S 125 deed in januari 1967 zijn intrede bij Gebrüder Fuoss KG. De busonderneming uit Isny in de Allgäu had het demonstratievoertuig met een kilometerstand van 23.500 kort daarvoor voor 75.000 Duitse mark van Kässbohrer gekocht. Voor die prijs werd ook de oorspronkelijk gele onderrand van de bus overgespoten in de alpine groene bedrijfskleur. De Setra S 125 werd jarenlang in en rond Isny ingezet als stads- en streekbus. “Met 42 zit- en 81 staplaatsen was de S 125 perfect voor onze nieuwe, goed benutte lijndienst”, vertelt Fuoss. “Door de grote, tot aan de dakrand reikende zijramen konden ook de passagiers die moesten staan van ons mooie berglandschap genieten.”

Innovaties voor het lijnverkeer– Setra clubbussen – met de ervaring van zes voertuiggeneraties
Innovaties voor het lijnverkeer– Setra clubbussen – met de ervaring van zes voertuiggeneraties

Dat was echter niet de enige innovatie waarop de Setra kon bogen. De in 1963 op de IAA geïntroduceerde lijnbus was op een nieuw modulesysteem gebaseerd. Hierdoor was het voor het eerst mogelijk om voertuigen van verschillende lengtes met vrijwel dezelfde onderdelen te bouwen. Ook al doet de typeaanduiding anders vermoeden; de S 125 was nog geen voertuig van de 100 serie die immers pas vijf jaar later door Kässbohrer werd ingevoerd. Bij de S 125 werd afgeweken van de gebruikelijke typeaanduiding die op het aantal stoelrijen was gebaseerd. In plaats daarvan werd met trots de hoge vervoerscapaciteit vermeld. Toch toont de S 125 in 1963 al veel technische verworvenheden en designelementen van de latere 100serie: onafhankelijke wielophanging voor, luchtvering voor en achter, vrijwel verticale voor- en achterruiten en het ontbreken van de tot dan toe gebruikelijke ‘bochel’ aan de vooren achterkant.

‘… een indrukwekkend voorbeeld van de innovatieve kracht en vooruitstrevende ideeën die een Setra zowel toen als nu karakteriseren’

Het Setra buizenchassis van het nieuwe modulesysteem legt niet alleen de basis voor het nieuwe, hoekigere ontwerp. De lichtgewicht constructie van de zelfdragende carrosserie zorgt ook voor een laag leeggewicht van 8,0 ton en daarmee voor een enorme passagierscapaciteit. De laag geplaatste, ononderbroken vlakke vloer loopt naar de achteringang enigszins op en eindigt met twee treden voor de laatste rij stoelen. Zo werd ruimte gecreëerd voor de verticaal geplaatste Henschel-zescilinder, die met een cilinderinhoud van elf liter en 192 pk voor een krachtig optrekvermogen zorgt. De ZF-vierversnellingsbak en de korte asoverbrenging beperken de topsnelheid tot 70 km per uur; perfect voor de veeleisende lijndienst! Met een lengte van 10,65 m, een wielbasis van 5,35 m en een draaicirkel van slechts 16,5 m is de S 125 een uiterst wendbaar voertuig, dat vooral door particuliere busbedrijven graag als lijnbus naast hun Setra reisbussen werd ingezet.

Innovaties voor het lijnverkeer– Setra clubbussen – met de ervaring van zes voertuiggeneraties

De brede, comfortabele ingang via de dubbele, naar buiten draaiende deuren geeft toegang tot een royaal interieur. Voorin nemen de passagiers niet op banken, maar op zorgvuldig vervaardigde dubbele stoelen plaats. Ook dat was een noviteit. De stoelen met schuine schoren aan het gangpad doen wel wat aan moderne, vrijdragende stoelframes denken en bieden dezelfde voordelen: veel voetruimte en een gemakkelijk schoon te maken vloer. Wie in de S 125 geen zitplaats vindt, ervaart een royaal gevoel van ruimte dankzij de stahoogte van maar liefst 2,26 meter.

De Setra S 125, die ooit als demonstratievoertuig bij Gebrüder Fuoss KG in Isny terechtkwam, maakt sinds 1990 deel uit van de vaste Setra oldtimercollectie. De bus heeft inmiddels 511.772 kilometer op de klok staan en wordt nog steeds gesierd door de alpine groene strepen die hij in 1967 bij zijn intrede in het Fuoss-wagenpark kreeg. Ook na 50 jaar is de lijnbus nog een indrukwekkend voorbeeld van de innovatieve kracht en vooruitstrevende ideeën die een Setra zowel toen als nu karakteriseren.

SetraWorld 58 – 02 | 2016